Warumi 10 – Israeli Kumkataa Mungu Kwa Sasa

A. Israeli kukataa injili ya wokovu kupitia Yesu Kristo.

1. (1–3) Kukataa kwa Israeli kuitii haki ya Mungu.

Ndugu zangu, nitakayo sana moyoni mwangu na dua yangu kwa Mungu kwa ajili ya Israeli ni kwamba waokolewe. Kwa maana nawashuhudia kwamba wana bidii kwa ajili ya Mungu, lakini si katika ujuzi. Kwa maana wakiwa hawaijui haki ya Mungu, na wakitaka kuithibitisha haki yao wenyewe, hawakujitia chini ya haki ya Mungu.

a. Ndugu zangu, nia ya moyo wangu na maombi yangu kwa Mungu kwa ajili ya Israeli: Paulo anahisi tena kulazimika kueleza moyo wake kuhusu Wayahudi wenzake. Paulo hafurahii kwamba wamejikwaa kwenye jiwe lile la kujikwaa (Warumi 9:32).

i. Tamaa ya moyo wa Paulo pia ilitafsiriwa katika hatua halisi: maombi kwa Mungu kwa ajili ya Israeli. Paulo hakujali tu, aliomba.

b. Ninawashuhudia kwamba wana bidii kwa ajili ya Mungu: Paulo atatambua kwa urahisi Israeli wana bidii kwa ajili ya Mungu lakini pia anaona ni bidii si kulingana na ujuzi.

i. Hapa ndipo watu wengi wa kidini – hata Wakristo waaminifu – wanapotoka. Wana bidii nyingi lakini maarifa kidogo.

ii. Bidii kwa ajili ya Mungu, lakini si kulingana na ujuzi: Haya ni maelezo kamili ya Paulo mwenyewe kabla ya uongofu wake. Sauli wa Tarso alikuwa mtesi mashuhuri wa Wakristo kabla ya Yesu kumkabili njiani kuelekea Damasko (Matendo 9:1–20).

iii. Inashangaza kwamba Paulo alipata jambo zuri la kusema kuhusu Wayahudi hawa ambao walimtesa bila huruma. “Angalau wana bidii kwa Mungu,” Paulo asema.

c. Simamisha uadilifu wao wenyewe: Jitihada hii inaonyesha ukosefu wa maarifa wa Israeli na  hawakujua haki ya Mungu. Paulo alionyesha kwa ufasaha katika sura kadhaa za kwanza za Warumi jinsi hii ni ubatili. Kwa uwazi, hakuna mwenye mwili atakayehesabiwa haki kwa matendo ya sheria (Warumi 3:20).

d. Wakitaka kuithibitisha haki yao wenyewe, hawakujitiisha kwa haki ya Mungu: Israeli walikuwa na upungufu wa maarifa. Lakini hilo halikuwa tatizo lao pekee. Pia walikuwa na tatizo la kimaadili: hawakujitiisha kwa haki ya Mungu.

i. Watu hawawezi kuja kwa Yesu bila taarifa sahihi kuhusu injili, lakini habari pekee haitoshi kuokoa mtu yeyote. Ni lazima kuwe na utii mkubwa kwa haki ya Mungu, tukiweka mbali haki yetu wenyewe.

ii. Tena, hatuwezi kupuuza mkazo wa wajibu wa kibinafsi. Mafundisho yote ya Paulo kuhusu kuchaguliwa kwa Mungu na haki ya kuchagua hayapunguzi wajibu wa mwanadamu.

2. (4–8) Tofauti kati ya haki ya Mungu na jitihada zetu za kupata haki.

Kwa maana Kristo ni mwisho wa sheria, ili kila aaminiye ahesabiwe haki. Kwa maana Mose anaandika juu ya haki ipatikanayo kwa sheria: “Mtu anayefanya mambo hayo ataishi kwa hayo.” Lakini haki ipatikanayo kwa imani hunena hivi: “Usiseme moyoni mwako, ‘Ni nani atakayepanda kwenda mbinguni?’” (yaani, kumleta Kristo kutoka juu) au, “‘Ni nani atakayeshuka kwenda kuzimu?” (yaani, kumleta Kristo juu kutoka kwa wafu). Lakini inasema nini? “Neno li karibu nawe, katika kinywa chako na moyoni mwako” (yaani neno la imani tunalohubiri):

a. Kristo ndiye mwisho wa sheria: Yesu ndiye mwisho wa sheria kwa wale wanaoamini. Sheria inaishia kwa mwamini kwa maana utii wetu kwa sheria sio msingi tena wa uhusiano wetu na Mungu. Sheria haijafika mwisho kwa maana ya kutoonyesha tena kiwango cha Mungu au kutotuonyesha tena hitaji letu la Mwokozi.

i. “Kristo hakuja kuifanya sheria kuwa nyepesi, au kuifanya iwezekane kwa utii wetu uliovunjika na uliovunjika kukubaliwa kama aina ya maafikiano. Sheria hailazimishwi kupunguza masharti yake, hapo awali iliuliza mengi sana; ni takatifu na ya haki na nzuri, na haipasi kubadilishwa katika yodi moja au nukta moja, wala haiwezi kubadilishwa. Bwana wetu hutoa sheria yote inayohitaji, sio sehemu, kwa kuwa hiyo ingekuwa kukubali ingekuwa imeridhika na kidogo mwanzoni. (Spurgeon)

b. Mtu anayefanya mambo hayo ataishi kwa hayo: Sheria ya Musa huiweka wazi njia ya uadilifu kupitia sheria. Ikiwa unataka kuishi kwa sheria (pata uzima kupitia sheria), lazima uifanye sheria – na uifanye kikamilifu na kabisa.

c. Lakini haki ya imani: Hii ni msingi wa Yesu, na si lazima “kufanya kazi” ili kumpata Yesu. Sio tunapaswa kupanda mbinguni au kushuka shimoni ili kumpata Yesu. Tunaamini na kupokea.

d. Lakini inasema nini? “Neno hilo li karibu nawe, katika kinywa chako na moyoni mwako.” Badala ya kufanya juhudi kubwa ili kupata haki kwa sheria, tunaweza kupokea haki mara moja kwa imani, kwa kutumaini neno la injili.

3. (9–13) Jinsi haki ya Mungu inavyopatikana kwa imani.

Kwamba, ukimkiri Yesu kwa kinywa chako ya kuwa ni Bwana, na kuamini moyoni mwako ya kuwa Mungu alimfufua katika wafu, utaokoka. Kwa maana kwa moyo mtu huamini hata kupata haki, na kwa kinywa hukiri hata kupata wokovu. Kwa maana Maandiko Matakatifu yasema: “Kila amwaminiye hatatahayarika.” Kwa maana hakuna tofauti kati ya Myahudi na Mgiriki, kwa maana Bwana mmoja juu ya wote ni tajiri kwa wote wamwitao. Kwa maana “kila atakayeliitia jina la BWANA ataokolewa.”

a. Ukimkiri Yesu kwa kinywa chako ya kuwa ni Bwana na kuamini moyoni mwako ya kuwa Mungu alimfufua katika wafu, utaokoka: Hatupati haki ya Mungu kwa matendo. Badala yake, tunaipata kwa kukiri na kuamini utu na kazi ya Yesu Kristo.

b. Ungama kwa kinywa chako: Kuungama kuna wazo la kukubaliana nayo. Tunapomkiri…Bwana Yesu, tunakubaliana na yale ambayo Mungu alisema juu ya Yesu, na yale Yesu aliyosema juu Yake Mwenyewe. Ina maana tunatambua kwamba Yesu ni Mungu, Yeye ndiye Masihi, na kazi yake msalabani ndiyo njia pekee ya wokovu kwa wanadamu.

i. Ungama kwa kinywa chako Bwana Yesu: Hatuwezi kusahau yote ambayo ilimaanisha kusema Yesu Kristo ni Bwana. “Ikiwa mtu alimwita Yesu kurios alimweka katika cheo cha Kaisari na na Mungu; alikuwa akimpa nafasi kuu katika maisha yake; alikuwa akimwekea ahadi ya utii kamili na ibada ya uchaji.” (Barclay)

ii. Wuest, akimnukuu Robertson juu ya Yesu Kristo ni Bwana: “Hakuna Myahudi angefanya hivi ambaye hakuwa amemwamini Kristo kikweli, kwani Kurios katika LXX inatumiwa na Mungu. Hakuna Mmataifa ambaye angefanya hivyo ambaye hakuwa ameacha kumwabudu maliki kama Kurios. Neno Kurios lilikuwa na ni jiwe la msingi wa imani.”

c. Amini moyoni mwako kwamba Mungu alimfufua kutoka kwa wafu: Ni lazima pia kuamini hili. Wengine wanashangaa kwa nini Paulo hakutaja kusulubishwa katika kifungu hiki. Lakini Paulo anaposisitiza haja ya kuamini Mungu alimfufua kutoka kwa wafu, si tunaamini ufufuo kinyume na msalaba, bali unahusisha kazi ya Yesu msalabani.

d. Amini moyoni mwako: Makubaliano ya kiakili tu na ukweli wa msalaba na ufufuo haitoshi. Lazima uamini moyoni mwako; na hata imani hiyo haitoshi bila kuandamana na hatua: kiri kwa kinywa chako.

i. “Tunaamini kila kitu ambacho Bwana Yesu amefundisha, lakini lazima twende hatua zaidi, na kumwamini. Haitoshi hata kumwamini yeye, kuwa Mwana wa Mungu, na mpakwa mafuta wa Bwana; bali imetupasa kumwamini yeye… Imani iokoayo si kuamini kweli fulani, wala hata kuamini kwamba Yesu ni Mwokozi; bali ni juu yake, ukimtegemea yeye, ukiwa na uzito wako wote juu ya Kristo kama msingi wa tumaini lenu. Amini kwamba anaweza kukuokoa; amini atakuokoa; kwa vyovyote vile acha suala zima la wokovu wako kwake kwa ujasiri usio na shaka. Mtegemee yeye bila woga kuhusu wokovu wako wa sasa na wa milele. Hii ndiyo imani iokoayo roho.” (Spurgeon)

e. Kwa maana kwa moyo mtu huamini hata kupata haki, na kwa kinywa hukiri hata kupata wokovu: Haya mawili kwa pamoja (imani na maungamo) husababisha haki na wokovu Hatupaswi kupuuza jinsi hii ni rahisi kwa kashfa (yeyote anayeliitia jina la BWANA ataokolewa) na jinsi hii ni dharau kwa kila jaribio la mwili kuhesabiwa haki au jaribio lolote la kupata wokovu unaotegemea msingi wa kitaifa au kabila.

i. Wayahudi na Wagiriki walikuwa wepesi kutoa sifa kwa taifa au kabila, kana kuokolewa ni suala la kuzaliwa katika familia inayofaa. Lakini Paulo anaweka wazi: Hakuna tofauti kati ya Myahudi na Myunani, kwa maana Bwana yule yule wa wote ni tajiri kwa wote wamwitao.

f. Maandiko yanasema: “Nafikiri, nikirejelea maana ya ujumla ya Maandiko, badala ya kifungu chochote. Kuna maandiko kadhaa ambayo yanaweza kukusanywa kwamba waumini hawataaibishwa.” (Spurgeon)

g. Wote wanaomwita: Tena, angalia msisitizo wa wajibu wa mwanadamu. Kutoka Warumi 9 pekee tunaweza kufikiri kwamba wokovu ni kazi ya Mungu peke yake, lakini kutoka kwa Warumi 10 tunaweza kufikiri kwamba wokovu ni kufanya kwa mwanadamu peke yake – pamoja tunaona jambo kutoka kwa kila mtazamo.

4. (14–15) Umuhimu wa kuhubiri Injili.

Basi watamwombaje yeye wasiyemwamini? Na watamwaminije yeye ambaye hawakusikia habari zake? Na watasikiaje pasipo mhubiri? Na watahubirije isipokuwa wametumwa? Kama ilivyoandikwa:

“Jinsi ilivyo mizuri miguu yao waihubirio Injili ya amani,
Waletao habari njema ya mambo mema!”

a. Watasikiaje bila mhubiri? Na watahubirije isipokuwa wametumwa? Paulo anaona yote yanarudi kwenye kuhubiri injili, na wahubiri lazima watumwe – na Mungu na jumuiya ya Kikristo kwa ujumla.

b. Watasikiaje bila mhubiri? Bila shaka, Mungu angeweza kuchagua njia yoyote ya ujumbe wa wokovu kuja, kama vile wajumbe wa kimalaika au kufanya kazi moja kwa moja bila mhubiri wa kibinadamu. Hata hivyo njia ya “kawaida” ya Mungu ya kuwaleta watu kwa Yesu Kristo ni kupitia kuhubiri injili.

c. Miguu ni mizuri jinsi gani: Si ajabu wale wanaohubiri wana miguu mizuri – wanashirikiana na Mungu kwa ajili ya wokovu wa wanadamu. Miguu inazungumza juu ya shughuli, mwendo, na maendeleo, na wale wanaofanya kazi na wanaosonga katika kazi ya kuhubiri injili wana miguu mizuri.

d. Habari njema za mambo mema: Ni wazi wokovu ambao Isaya alitabiri kuuhusu hauwezi kuwa wokovu kupitia matendo au sheria. Kusema “Unaweza kuwa sawa mbele za Mungu ikiwa unafanya kazi kwa bidii vya kutosha” si injili ya amani, na ujumbe huo hauleti habari njema ya mambo mema.

B. Manabii walitabiri kukataliwa huku kwa injili na Israeli.

1. (16–17) Ushuhuda wa Isaya 53:10.

Lakini si wote walioitii injili. Kwa maana Isaya asema, “Bwana, ni nani aliyeamini ujumbe wetu?” Basi imani chanzo chake ni kusikia, na kusikia huja kwa neno la Mungu.

a. Lakini si wote wameitii injili: Ikiwa wokovu ni rahisi sana, unapatikana kwa wote wanaotumainia utu na kazi ya Yesu, basi kwa nini Israeli inaonekana kuwa imetupwa mbali na Mungu? Kwa sababu wengi wao hawakuamini taarifa yake – kwa sababu hawakuamini neno la Mungu kupitia Isaya na wajumbe wengine wa Injili. Kwa hiyo hawajaokolewa.

b. Basi imani, chanzo chake ni kusikia; na kusikia huja kwa neno la Mungu. Imani iokoayo, chanzo chake ni kusikia kwa neno la Mungu. Ingawa Israeli walisikia, hawakutumia imani yenye kuokoa katika Kristo – kuwafanya wao (na sisi) kuwajibika zaidi.

i. “Kusikia ni onyesho la maisha ya karne ya kwanza. Paulo haongezi uwezekano wa ujumbe kusomwa. Ingawa kulikuwa na watu walioweza kusoma, raia wa kawaida wa karne ya kwanza alitegemea kusikia jambo fulani.” (Morris)

2. (18) Ushuhuda wa Zaburi 19:4.

Lakini nasema, Je! hawakusikia? Ndiyo hakika:

“Sauti yao imeenea duniani kote,
Na maneno yao hata miisho ya ulimwengu.”

a. Sauti yao imeenea duniani kote: Nukuu hii kutoka Zaburi 19:4 inathibitisha kwamba neno la injili lilitoka na Israeli walisikia. Hilo huwafanya wawajibike zaidi kwa kukataa kwao habari njema.

i. “Hii inaweza kuonekana kuwa ni kutia chumvi: injili ilikuwa haijasambazwa duniani kote, hata katika nchi zote ambazo zilijulikana kwa wakazi wa ulimwengu wa Graeco-Roman. Paulo alifahamu vyema jambo hilo; wakati huohuo alikuwa akipanga uinjilishaji wa Hispania, jimbo ambalo jina la Kristo lilikuwa bado halijajulikana (taz 15:18–24). Lakini kufikia sasa injili ilikuwa imepelekwa sehemu nyingi za eneo la Mediterania ambako Wayahudi walikuwa wanapatikana; na hiyo ndiyo tu hoja inayohitaji.” (Bruce)

b. Mpaka miisho ya ulimwengu: “Hakuna sehemu ya nchi ya ahadi ambayo habari hizi njema hazijahubiriwa; na hakuna mahali katika ufalme wa Kirumi ambapo fundisho la Kristo alisulubiwa halijasikika: ikiwa, kwa hivyo, Wayahudi hawakuamini, kosa ni lao wenyewe; kama vile Mungu amewapa kwa wingi njia ya imani ya wokovu.” (Clarke)

3. (19) Ushuhuda wa Kumbukumbu la Torati 32:21.

Lakini nasema, Je! Israeli hawakujua? Kwanza Musa asema:

“Nami nitawatia ninyi wivu kwa watu wasio taifa,
Nitawatia hasira kwa taifa la wapumbavu.”

a. Nitakutia wivu: Mungu aliwaambia Israeli kwamba angewaleta wengine karibu Naye na kuwafanya wawe na wivu. Walakini Israeli walipuuza neno hili pia, na kuwafanya wawajibike zaidi.

4. (20) Ushuhuda wa Isaya 65:1.

Lakini Isaya ni jasiri sana na kusema:

“Nilipatikana kwa wale ambao hawakunitafuta;
nalidhihirishwa kwa wale ambao hawakuniuliza.

a. Isaya ni jasiri sana: Unabii wa ujasiri wa Isaya ulikuwa onyo ambalo Israeli walipuuza, na kuwafanya wawajibike zaidi.

b. Nilipatikana na wale ambao hawakunitafuta Mimi: Ni ajabu kwa Israeli, kwa sehemu kubwa, walimkataa Masihi wao wenyewe. Ingawa ilikuwa ajabu, hii pia ilitabiriwa. Haikumshangaza Mungu wala manabii wake.

5. (21) Ushuhuda wa Isaya 65:2.

Lakini kwa Israeli asema:

“Mchana kutwa nimeinyosha mikono yangu
Kwa watu wasiotii, wakaidi.”

a. Watu wasiotii na walio kinyume: Hii inaeleza tathmini ya Mungu ya kutotii, Israeli iliyomkataa Masihi. Ni watu wasiotii na walio kinyume, na zaidi sana ni kwa sababu ya wajibu wao mkuu mbele za Mungu.

© 2024 The Enduring Word Bible Commentary by David Guzik – ewm@enduringword.com